یکی از مهمترین ویژگیهای خودرو که هنگام بررسی مشخصات آن مورد توجه قرار میگیرد، شرایط فرمان آن است. پیشتر وجود نیروهای کمکی برای استفاده از فرمان در خودروهای معمول امری عادی محسوب نمیشد. اما امروزه وجود یک نوع نیروی کمکی در سیستم فرمان، از حداقلهای معمول در هر خودرویی محسوب میشود. درواقع، در گذشته که تنها شاهد جعبه فرمان مکانیکی بودیم، نوع اجزای بهکار رفته در جعبه فرمان و ساختارش، گشتاور و سهولت حرکت غربیلک فرمان را مشخص میکردند. اما امروزه نیروهای کمکی مختلف که در کنار این جعبهها به کار میروند، کار راننده را سادهتر کرده و حرکت غربیلک را نرمتر و راحتتر میکنند. در این نمونه جعبه دنده، نیرویی مضاف بر نیروی دست راننده به سیستم فرمان وارد میشود و آن را به سویی که باید هدایت میکند. بهاین ترتیب راننده طی مسافتهای طولانی نیز دچار خستگی زیادی نمیشود. فرمان هیدرولیک یکی از انواع فرمانهای مدرن است که اکنون قصد داریم آن را بیشتر و دقیقتر مورد بررسی قرار دهیم.
جعبه فرمان چیست؟
بهتر است پیش از بررسی جعبه فرمانهای هیدرولیکی درباره سیستم فرمان خودرو و بخش جعبه فرمان بیشتر بدانیم. یکی از اجزای اصلی سیستم فرمان، جعبه فرمان است که اصلیترین عامل تمایز در سیستمهای فرمان محسوب میشود. در واقع نوع جعبه فرمان است که نوع این سیستم را تعیین میکند. نوع جعبه فرمان در کیفیت عملکرد سیستم فرمان تأثیر بسزایی دارد. درواقع این کیفیت عملکرد جعبه فرمان است که کنترل فرمان برای راننده را راحتتر و نرمتر میکند.
اساس طرز کار همه انواع جعبه فرمان مشابه است. به این ترتیب که وقتی راننده غربیلک فرمان را می چرخاند، گشتاور و حرکت دورانی حاصل از آن به جعبه فرمان منتقل میشود. جعبه فرمان حرکت دورانی غربیلک را به حرکت خطی تبدیل کرده و از طریق میلهبندی فرمان یا شغالدستهای چپ و راست به سگ دست منتقل میکند. سگ دست روی سیبکها، به داخل یا خارج میچرخد و این حرکت سبب پیچیدن چرخها به چپ یا راست میشود.
جعبه فرمان بر اساس کیفیت عملکرد یعنی میزان افزایش گشتاور، نحوه افزایش آن و درصد راحتی راننده در فرمان دادن و کنترل خودرو به دو دسته مکانیکی و کمکی تقسیم میشود. این دو دسته خود دارای انواع و زیرمجموعههای دیگری هستند. همچنین قطعات اصلی این دو دسته تفاوتهای بسیاری دارند. جعبه فرمانهای کمکی یا جعبه فرمان با نیروی کمکی نیز انواع مختلفی دارد. این جعبه فرمانها راحتی و آسایش راننده را بیشتر تأمین میکنند و نیروی زیادی از او جهت به حرکت درآوردن غربیلک نمیگیرند، بلکه یک نیروی کمکی از نوع هیدرولیکی یا الکتریکی در جعبه فرمان به کمک راننده میآید. نرمی سیستمهای مجهز به این نوع جعبه فرمان هنگام پارک خودرو و فرمان گرفتنهای تیز بیشتر به چشم میآید.
جعبه فرمان هیدرولیکی چیست و از چه اجزایی تشکیل شده است؟
جعبه فرمان هیدرولیکی اولین نوع جعبه فرمان کمکی است که در صنعت خودروسازی به کار گرفته شد و بهدلیل صرفه اقتصادی و سادگی روند تولید، همچنان رایجترین آنها نیز محسوب میشود.
در این نوع جعبه فرمان که ساختاری مشابه جعبه فرمان مکانیکی دنده شانهای دارد از یک فشار هیدرولیکی برای به حرکت درآوردن دنده شانهای کمک گرفته میشود تا راننده نیروی کمتری برای دوران غربیلک بهکار گیرد. بنابراین ابتدا لازم است درباره ساختار جعبه فرمان دنده شانهای توضیحاتی ارائه کنیم.
این نوع جعبه فرمان رایجترین نوع جعبه فرمان مکانیکی است که همچنان مورد استفاده قرار میگیرد و به کشویی یا راک اند پینیون نیز معروف است. دلیل اصلی مورد استفاده قرار گرفتن آن سبک بودن و فضای کمی است که اشغال میکند.